Ô nhiễm ở làng bún Yên Ninh

Một cơ sở sản xuất bún thủ công

Trong khi chính quyền địa phương và các cơ quan chuyên môn chưa tìm được hướng giải quyết triệt để vấn đề này, các hộ dân nơi đây đang sống trong môi trường nguồn nước, không khí bị ô nhiễm nặng là nguyên nhân phát sinh nhiều dịch bệnh.

Bún bánh Yên Ninh là làng nghề truyền thống có từ lâu đời, chuyên sản xuất những sản phẩm bún, bánh đa có tiếng ở vùng đất Cố đô Hoa Lư. Làng có gần 300 trên tổng số 600 hộ làm nghề, sản lượng đạt hàng trăm tấn, doanh thu đạt hàng chục tỷ đồng mỗi năm. Ước tính lượng nước thải sản xuất của làng nghề chưa qua xử lý xả ra hàng trăm m 3 /ngày.

Theo kết quả phân tích chất lượng môi trường nước thải tại rãnh thoát nước của làng nghề do Chi cục Tài nguyên và Môi trường (thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường) Ninh Bình tiến hành, có 3/5 chỉ tiêu đã phân tích vượt giới tiêu chuẩn môi trường cho phép: hàm lượng chất rắn (TSS) cao gấp 2,15 lần tiêu chuẩn, các chất ô nhiễm hữu cơ (COD, BOD 5 ) cao hơn 2,3 đến 3,7 lần cho phép.

Về Yên Ninh mới thấy hết được nỗi khổ kêu không thấu của bà con nơi đây, “Dự án xây dựng hệ thống tiêu thoát nước làng nghề” vẫn chưa hoàn thành. Nước thải chảy luẩn quẩn quanh làng, đọng lại trong cống rãnh, tràn ra đường, đổ về các ao hồ, bốc mùi hôi thối, làm ảnh hưởng lớn đến đời sống và sức khoẻ, gây bức xúc trong nhân dân.

 “Dù chưa có dịch bệnh nào xảy ra tại đây, song ước tính có khoảng 10 đến 15% dân trong làng mắc các bệnh về đường hô hấp, tiêu hoá, bệnh ngoài da...” ông Lại Văn Luân, Phó Chủ tịch xã Khánh Ninh cho biết. Chị Nguyễn Thị Tuyết, xóm Trung Lâm, xã Khánh Ninh lo lắng: Hệ thống mương, cống không có lối thoát, nắp đậy, nước thải ứ đọng lâu ngày hễ mưa là gây ngập úng cục bộ nặng, cả làng “bơi”, nắng lên thì mùi hôi thối nồng nặc rất khó chịu, nhà lúc nào cũng phải đóng cửa.

Theo Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Yên Khánh, trước thực trạng ô nhiễm môi trường ở làng nghề, Phòng đã cử cán bộ xuống cơ sở vận động các hộ xây dựng bể yếm khí để xử lý nước trước khi thải ra môi trường. Tuy nhiên, công tác này gặp rất nhiều khó khăn, do chưa nhận được sự đồng thuận từ phía người dân. Huyện Yên Khánh đã đầu tư hơn 200 triệu, xây dựng hệ thống thoát, xử lý nước thải, tuy nhiên đến nay Dự án này vẫn chưa thể hoàn thành do thiếu vốn. Hiện tại, Phòng cũng chưa được trang bị thiết bị máy móc, dụng cụ chuyên môn để đánh giá mức độ ô nhiễm. Chi cục Tài nguyên và Môi trường, dù kết luận có tới 3/5 chỉ tiêu vượt giới tiêu chuẩn môi trường cho phép, nhưng từ sau cuộc kiểm tra, lấy mẫu xét nghiệm năm 2006 (4 năm đã qua), vẫn chưa có thêm cuộc kiểm tra, đánh giá và động thái nào để xử lý, khắc phục, mọi chuyện vẫn còn nằm trong kế hoạch, dự kiến.

Trong khi chưa nhận được sự quan tâm đúng mức của chính quyền địa phương và các cơ quan chuyên môn, hơn 600 hộ dân nơi đây đang rất lo lắng trước nguy cơ bùng phát dịch bệnh và nguồn nước bề mặt ô nhiễm có thể thẩm thấu làm ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm. Câu chuyện này đã xảy ra khá lâu và dường như “ai cũng biết”, song vẫn chưa nhận được sự quan tâm của cấp thẩm quyền để giải quyết.