Gồng mình chống chọi biển xâm thực

>> Viện Sinh thái và Môi trường tổ chức tinh gọn hoạt động hiệu quả >> Trung tâm SOS Môi trường đạt nhiều thành quả xuất sắc >> Thực hiện chuyển đổi xanh ở Việt Nam là chià khóa cho bảo vệ môi trường bền vững và ứng phó có hiệu quả với biến đổi khí hậu >> Cảnh báo “sự cố kép” về môi trường >> Vì sao TP HCM ngày càng ngập nặng?

Nạn biển xâm thực

Hiện 120 hộ của thôn Hồ Tôm đang bị đe dọa trực tiếp từ biển xâm thực. Trong đó, một số nhà dân phải chuyển đi hoặc thuê nhà nơi khác để ở. Biển xâm thực mạnh không chỉ ảnh hưởng đến nhà cửa, các công trình dân sinh, mà tại khu vực này khoảng 50 ha hồ nuôi tôm được các gia đình đầu tư hàng trăm triệu đồng cũng đang có nguy cơ phải bỏ hoang.

Ông Trần Khắc Hải - Chủ tịch UBND xã Tân Phước cho biết: Hơn 2 ha rừng phòng hộ ven biển do nhân dân xã đã cất công trồng từ hơn chục năm trước bị sóng biển cuốn trôi. Trước đây, biển cách nhà dân đến 300m thì nay có ngày nước biển đã ngập vào tận sân nhà. Nếu không sớm có biện pháp khắc phục, chẳng mấy chốc toàn bộ khu vực này sẽ biến mất.

Hiện tại, những lúc triều cường dâng cao, sóng biển đập mạnh phá hủy gần hết bờ bao chắn sóng của những hồ nuôi tôm ngoài cùng, nước có thể tràn vào hồ bất cứ lúc nào. Một số người lo lắng nếu để nước tràn vào những hồ nuôi tôm này thì chẳng mấy chốc nó sẽ phá hủy toàn bộ bờ bao của những hồ nuôi phía trong, như vậy thiệt hại sẽ rất lớn. Theo thống kê của UBND thị xã La Gi, hai điểm bị xâm thực mạnh nhất trên địa bàn là phường Phước Lộc và thôn Hồ Tôm. Từ năm 2005 đến nay, biển xâm thực đã làm 320 hộ dân bị biển cuốn mất nhà.

Tại phường Đức Long, thành phố Phan Thiết, dọc theo đường Trần Lê, biển xâm thực mạnh khu dân cư, hàng trăm nhà dân bị sập và hư hỏng nặng, hơn 50 căn nhà còn lại đang bị sạt lở và có nguy cơ bị sập bất cứ lúc nào. Mấy chục hộ dân còn lại hiện đang phải vất vả với những cơn sóng dữ để tìm mọi cách níu lại chỗ ở của mình. Nhà nào có tiền thì bỏ ra vài chục triệu đồng để đổ đá làm kè che chắn giữ đất; nhà nào không có đành phải chịu. Tỉnh Bình Thuận đã huy động người dân dùng hàng ngàn bao cát, đóng cọc gia cố đê biển để bảo vệ tính mạng và tải sản cho người dân. Tuy nhiên chỉ sau 1 đêm, sóng lại cuốn tất cả ra biển.

Thành phố Phan Thiết triển khai xây dựng kè bảo vệ đoạn đường Trần Lê. Tuy nhiên khi xây kè đoạn này thì biển bắt đầu xâm thực mạnh vào khu dân cư giữa phường Đức Long và thôn Tiến Đức (xã Tiến Thành). Hiện nay, ở dãy nhà sát biển không ai dám ngủ lại nhà mình ban đêm, vì nhà có thể sập bất cứ lúc nào. Tính từ năm 2009 đến nay, đã có trên 70 căn nhà bị sập và hư hỏng nặng, hơn 50 căn nhà nằm sâu bên trong hiện chỉ còn cách bờ biển khoảng 10 mét và đang bị sạt lở nặng và có nguy cơ bị sập bất cứ lúc nào.

Không chỉ riêng nhà dân, đất tại các khu du lịch Hàm Tiến, Mũi Né cũng đang bị đe dọa nghiêm trọng. Khảo sát sơ bộ tại những khu du lịch này của phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Phan Thiết cho thấy 3 năm gần đây biển lấn vào đất liền khoảng 4-5m, kéo dài hơn 1.000m. Khu vực này, nhiều nhà đầu tư đã phải dùng những loại vật liệu như ván dừa, cừ tràm, bao cát... để giữ bờ, giữ đất.

Bờ biển Bình Thuận dài 192 km, có 20 cung bờ từ Tân Thắng (Hàm Tân) đến Cà Ná (Tuy Phong). Trong đó có 6 cung bờ thường xảy ra xói lở nghiêm trọng, cần phải có biện pháp bảo vệ do ảnh hưởng đến khu dân cư, khu du lịch như: Đồi Dương, Hàm Tiến-Mũi Né, xã Hòa Phú, Phan Rí Cửa... Theo nhận xét của các hộ dân trong vùng biển xâm thực, nguyên nhân dẫn đến hiện tượng biển xâm thực ngày càng dữ dội hơn, một phần là do nước biển có khuynh hướng dâng cao và sóng biển vỗ trực diện vào bờ, gây xói lở rất nhanh. Trong khi đó, theo đánh giá của Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Thuận, do cấu trúc địa chất ven bờ biển gồm cát, đất bở rời nên dễ dàng bị xói lở khi có sóng biển vỗ mạnh vào bờ. Qua khảo sát cho thấy có những vùng biển xâm thực vào đất liền từ 30 - 60m trong vòng khoảng 40 năm, cụ thể như khu phố 2 phường Hàm Tiến.

Để chống chọi với nạn biển “ăn” đất, tỉnh Bình Thuận đã đầu tư hàng trăm tỉ đồng để xây dựng kè một số khu vực. Theo thống kê, toàn tỉnh Bình Thuận hiện có hơn 15.000m đê, kè biển được xây dựng hoàn chỉnh với tổng kinh phí hơn 200 tỉ đồng. Riêng bờ biển Hàm Tiến - Mũi Né, khu vực có nhiều resort và khu du lịch nghỉ dưỡng, đã xây dựng gần 3.000m kè với kết cấu kiên cố.

Tại bãi biển Đồi Dương, trước đây tỉnh đã cho thi công 1.600m kè mềm để bảo vệ bờ biển theo công nghệ từ Hà Lan. Đây là phương án mới vừa chống sạt lở, vừa giữ được cảnh quan bờ biển. Tuy nhiên, sóng biển vỗ vào bờ quá mạnh nên kè đang xây dựng đã bị sóng biển cuốn trôi. Tỉnh đành phải chuyển hướng xây kè bằng bê tông để bảo vệ bờ biển này. Còn tại các khu dân cư, phần lớn người dân vẫn phải tự mình đóng cừ tràm, đấp bao cát làm kè để bảo vệ nơi ở cho mình.

Việc xây dựng kè chống biển xâm thực trong những năm qua cũng đã được sự quan tâm rất lớn của tỉnh. Nhưng do bờ biển dài, phát sinh nhiều nơi sạt lở mới, việc đầu tư rất tốn kém về kinh phí, trong lúc ngân sách có nhiều khó khăn nên phải giải quyết dần từng bước.