Cần quy hoạch giữ nước ngọt ở Đồng bằng sông Cửu Long

>> Vingroup đề xuất làm đường sắt đi Cần Giờ 4 tỉ USD: TP.HCM rà soát quy hoạch để làm dự án sớm hơn >> Bắt ông Đoàn Ngọc Phương, Phó Cục trưởng Cục Quy hoạch và Phát triển Tài nguyên đất, Bộ Tài nguyên và Môi trường, >> Đồng bằng sông Cửu Long "thuận thiên" để phát triển bền vững >> Công trình hồ nước ngọt lớn nhất Cà Mau 3 năm "đội vốn" hàng chục tỷ đồng >> Hội thảo Bảo tồn và phát huy giá trị Cây Di sản Việt Nam ở Đồng bằng sông Cửu Long

Các tỉnh cần qui hoạch lại cơ cấu sử dụng đất; xây dựng phương án điều tiết nước hợp lý phục vụ sản xuất nông nghiệp phù hợp với từng khu vực ven biển; phân ranh vùng mặn, lợ, ngọt, trước hết tại vùng Quản Lộ - Phụng Hiệp (bán đảo Cà Mau), tại các cửa thuộc sông Mê kông, 2 sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây; có giải pháp cụ thể để vừa khắc phục tình trạng nước ngọt đang cạn kiệt dần ở phía hạ lưu các sông tại ĐBSCL, vừa chủ động trữ nước trong mùa mưa và điều tiết nước trong mùa khô bằng cách liên kết các công trình thủy lợi phía trên (gần dòng chính sông Mê kông) thành các công trình lớn, liên hoàn. Thí dụ công trình Gò Công – Bảo Định, Ba Lai với Mỏ Cày, Nam Mang Thít với phía trên sông Mang Thít, công trình Tiếp Nhật với Quản Lộ - Phụng Hiệp; nhanh chóng hoàn thiện hệ thống đê biển, đê cửa sông tại ĐBSCL cùng các công trình ngăn sông và điều tiết nước tại các cửa sông, trước hết tại các cửa sông Hàm Luông, Cái Lớn, Cái Bé, Vàm Cỏ để khi nước sông cao thì xả ra biển, khi nước triều cao thì ngăn lại không cho tràn vào nội địa.

Ảnh minh họa

Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam đã khảo sát cho biết: Mùa khô năm nay và trong những năm tới, nước mặn diễn biến rất phức tạp, xâm nhập hầu hết các tỉnh ĐBSCL, nghiêm trọng nhất là tại vùng ven biển Tây và bán đảo Cà Mau. Hiện các công việc ngăn mặn, điều tiết nước tại ĐBSCL không còn phù hợp với tình tình nuôi thủy sản nước lợ, mặn và trồng lúa, màu. Cụ thể, hệ thống thủy lợi tại đây đã xuống cấp, nổi cộm nhất là tại vùng mặn Bắc quốc lộ 1A thuộc tỉnh Bạc Liêu, đa số các cửa cống đã hỏng. Hiện chỉ có 1 trong 3 cửa cống ở huyện biển Giá Rai hoạt động được. Do hệ thống thủy lợi tại vùng tôm – lúa (25.200 ha) tỉnh Bạc Liêu không hoàn chỉnh, nên nước mặn đã lấn sang vùng ngọt thuộc Bạc Liêu, Sóc Trăng, ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống người dân.

Tại Cà Mau, việc xây dựng các cống không đồng loạt, nên không có tác dụng ngăn mặn, đồng thời còn làm nước mặn xâm nhập vào tỉnh Kiên Giang, Hậu Giang. Riêng Kiên Giang, mặn xâm nhập vào vùng ngọt từ 4 – 6 km. Nước mặn từ cửa Rạch Giá đã vào tuyến kênh Rạch Giá – Hà Tiên rồi từ đây xâm nhập vào kênh Rạch Giá - Long Xuyên, từ cửa sông Vàm Răng vào tuyến kênh Rạch Giá – Hà Tiên, khu vực Luỳnh Huỳnh, Vàm Rầy. Mặn từ cửa sông Rạch Sỏi vào tuyến kênh Cái Sắn (Kiên Giang, Cần Thơ), từ kênh Giồng Riềng vào kênh KH5, từ sông Cái Lớn (Cà Mau) vào kênh rạch huyện Gò Quao (Kiên Giang). Tại An Giang, mặn từ kênh Rạch Giá – Hà Tiên, kênh Rạch Giá – Long Xuyên xâm nhập vào các xã khu giáp ranh 2 tỉnh Kiên Giang - An Giang, thuộc huyện Thoại Sơn. Tại Bạc Liêu, mặn xâm nhập các kênh Hộ Phòng, Giá Rai, Láng Trâm, vào vùng chuyển đổi sản xuất theo mô hình tôm – lúa, vào cả vùng ngọt thuộc 2 tỉnh Bạc Liêu, Sóc Trăng. Mặn xâm nhập đã gây thiệt hại nhiều mức độ hàng chục ngàn ha lúa tại Sóc Trăng, Bạc Liêu, Hậu Giang, Vĩnh Long.