Dự đoán siêu động đất

>> Vì sao năm nay xuất hiện nhiều siêu bão với sức tàn phá khủng khiếp? >> Viện Vật lý địa cầu: Động đất ở Kon Tum do hồ chứa thủy điện >> Thaco đề xuất siêu dự án bô xít nhôm ở Lâm Đồng, còn vướng ở thiếu điện? >> Độc đáo cây di sản Việt Nam: Giàn gừa 150 tuổi với những "cánh tay" siêu dài >> Liên doanh của Vinamilk tại Philippines ra mắt sản phẩm tại các chuỗi siêu thị lớn và kênh thương mại điện tử

 Bản đồ các đới hút chìm đang hoạt động xung quanh “vành đai lửa” Thái Bình Dương - Ảnh: USGS/NOAA

Không phải ngạc nhiên nếu có trận động đất nào lên đến 9 độ Richter xuất hiện ở ngoài bờ Tây của Mỹ, hoặc bất cứ nơi nào khác trên “vành đai lửa” Thái Bình Dương. Đó chính là kết luận rút ra từ cuộc nghiên cứu của Tổ chức địa chấn Mỹ. Các mô hình máy tính phân tích hoạt động địa chấn tương lai kết hợp với dữ liệu thực tế hàng ngàn năm trước, cho thấy hầu hết khu vực có nguy cơ động đất ở Thái Bình Dương đều có khả năng tạo ra những cú sốc ít nhất từ 9 độ Richter trở lên trong mỗi 10.000 năm.

Trước đây, các nhà địa chấn học sửng sốt khi chứng kiến một trận động đất mạnh 9,3 độ Richter gây sóng thần phá hủy Sumatra (Indonesia) và khiến hơn 200.000 người thiệt mạng khắp vành đai Thái Bình Dương. Đến năm 2011, họ lại một lần nữa bất ngờ trước sự tàn phá của cơn địa chấn mạnh 9 độ Richter dẫn tới sóng thần ở Nhật Bản, giết chết ít nhất 15.000 người và kích hoạt thảm họa hạt nhân kéo dài đến hiện nay. Trong từng trường hợp, giới chuyên gia không nghĩ rằng khu vực này với một đĩa kiến tạo chuồi bên dưới một đĩa kiến tạo khác (gọi là sự hút chìm), lại đủ sức tạo ra những chấn động mạnh đến vậy.

Nhóm chuyên gia dẫn đầu bởi Yufang Rong của Tổ chức FM Global (trụ sở tại Massachusetts, Mỹ) đã máy tính hóa các mô hình Monte Carlo bằng cách nạp dữ liệu địa chất trong lịch sử về các đới hút chìm xung quanh Thái Bình Dương để ước tính cường độ tối đa của một trận động đất trong thời gian dài. Bên cạnh con số 10.000 năm cho các trận động đất cấp 9, họ ước tính rằng những cơn địa chấn với cường độ ít nhất 8,5 Richter có thể xuất hiện ít nhất mỗi 250 năm, còn xác suất 8,8 độ Richter vào khoảng 500 năm. Trong báo cáo mới, Rong lưu ý rằng những con số trên chỉ là phân bổ dựa trên thống kê, có nghĩa là không phải chưa có động đất 8,8 độ Richter nào trong 499 năm thì năm kế tiếp sẽ xuất hiện.

Các con số ước tính không áp dụng cho các cơn địa chấn do các đứt gãy trên bộ gây ra, chẳng hạn như trận động đất 6 độ Richter tại Napa, bang California hồi tháng trước. Tuy nhiên, đới hút chìm Cascadia nằm ngoài khơi bang Washington lại thuộc vào diện này. Đây cũng là nơi từng xảy ra trận động đất 9 độ Richter vào năm 1700, kích hoạt sóng thần lan đến bờ biển Nhật Bản. Nếu cơn địa chấn tương tự xuất hiện vào thời điểm này, giới chuyên gia ước tính ít nhất 10.000 người thiệt mạng và chỉ tính riêng hai bang Oregon, Washington cũng sẽ tổn thất đến 80 tỉ USD.

NBC News dẫn lời John Vidale, Giám đốc hệ thống địa chấn tây bắc Thái Bình Dương tại Seattle, cho hay báo cáo mới có nhiều điểm tương đồng với những gì mà ông và các đồng sự dự đoán về tương lai của đới hút chìm Cascadia. Rong và đồng sự so sánh số liệu của họ với dữ liệu thu được từ trầm tích tại Cascadia, từ đó ước tính xác suất động đất 9 độ Richter ở mức 1/1.000 năm, và 10.000 năm cho mỗi cơn địa chấn 9,3 độ Richter.