Tìm giống ngô xóa nghèo cho vùng cao núi đá Hà Giang

>> Bắt cán bộ Ban Quản lý rừng đặc dụng Tây Côn Lĩnh -Hà Giang >> Kiểm tra phản ánh Dự án khu đô thị quây núi đá vịnh Hạ Long làm "hòn non bộ" >> Hà Giang lấy chuyển đổi số làm cơ hội để bứt phá, là đòn bẩy phát triển KTXH >> Hà Giang là địa phương có nhiều Cây Di sản nhất Việt Nam >> Tổng cục Du lịch Việt Nam, MobiFone và UBND tỉnh Hà Giang ký hợp tác phát triển du lịch Hà Giang

Các địa phương như: xã Quyết Tiến (huyện Quản Bạ), Hữu Vinh (Yên Minh), Thài Phìn Tủng (Đồng Văn) được chọn trồng và nghiên cứu một số giống ngô mới trên địa hình đất bằng (Quản Bạ), đất dốc (Yên Minh) và hốc đá (Đồng Văn). Giải pháp chính là: tăng mật độ trồng kết hợp với việc áp dụng kỹ thuật bón phân dạng viên nén.

Vụ xuân năm 2010, đề tài nghiên cứu đã triển khai 7 thí nghiệm về mật độ trồng; lượng đạm bón dạng viên nén, dạng phân rời và thời điểm bón phân viên nén nhằm tìm ra qui trình kỹ thuật phù hợp với từng loại đất, địa hình ở mỗi địa phương. Giống ngô NK54 được thí nghiệm trên đất Quản Bạ, giông ngô NK43000 trồng trên đất dốc Yên Minh, giống ngô CP999 thí nghiệm trên vùng hốc đá Đồng Văn. Các nhà khoa học đã xác định được mật độ trồng cây ngô/ha cũng như lượng phân viên NPK nén cho từng vùng đất (bằng, dốc và hốc đá). Công nghệ sản xuất phân viên nén theo các công thức được xác định đã được chuyển giao cho địa phương. Đề tài cũng đã xây dựng được qui trình sản xuất phân viên nén cũng như qui trình bón phân viên nén để chủ động thực hiện khi phát triển trồng giống ngô mới trên diện rộng.

Ảnh minh họa

Vụ hè thu năm 2011, ở cả ba huyện với 3 đặc điểm đất khác nhau đã thực hiện trồng thí nghiệm giống ngô mới trên diện tích 2 ha/huyện. Kết quả, ngô được trồng bằng giống và kỹ thuật chăm bón thuộc đề tài nghiên cứu có năng suất trung bình tăng cao hơn nhiều so với ngô bà con vẫn trồng thông thường. Cụ thể, ở vùng đất dốc Yên Minh, các hộ tham gia mô hình đạt năng suất ngô tăng 97,5%; trên hốc đá Đồng Văn là 111,3%; trên đất bằng Quản Bạ là 82%.

Sản xuất ngô thâm canh theo mô hình đòi hỏi đầu tư về phân bón và giống cao hơn so với trồng ngô thông thường. Tuy nhiên, do năng suất ngô cao nên giá trị sản xuất tăng và thu nhập trên cùng đơn vị diện tích cao hơn nhiều so với sản xuất hiện tại của nông dân. Cụ thể: Thu nhập trên mỗi ha ngô thâm canh theo mô hình ở Yên Minh (đất dốc) cao so với ngô trồng ngoài mô hình là gần 40%; tại Quản Bạ (đất bằng) là gần 69% và ở Đồng Văn là gần 110%. Đặc biệt, ngô trồng theo mô hình thí nghiệm đạt năng suất tăng đến 100% so với giống ngô cũ có ý nghĩa rất lớn với bà con vùng cao núi đá quanh năm luôn “khát nước” và “khát đất”, phải trồng ngô trong hốc đá là chính.

Giống ngô mới được trồng theo phương pháp tăng mật độ trồng (gấp 2 lần thông thường) kết hợp nguyên tắc bón phân cân đối và đầy đủ không chỉ đem lại năng suất cao mà còn có tác dụng lớn trong bảo vệ đất, chống xói mòn do tăng chỉ số diện tích lá, tăng độ che phủ đất và tăng khả năng thấm nước của đất do rễ cây ngô phát triển mạnh. Việc tăng mật độ trồng ngoài ích lợi về tăng năng suất hạt còn làm tăng sản phẩm phụ cung cấp chất đốt (thân ngô, lá ngô), giảm nạn vào rừng chặt cây làm củi của bà con dân tộc thiểu số từ lâu nay; tận dụng nguồn lá xanh giai đoạn ngô chín để bổ sung nguồn thức ăn cho gia súc. 


Nằm ở vùng Đông Bắc nước ta, Hà Giang là tỉnh miền núi có địa hình phức tạp. Tại các huyện vùng cao núi đá, địa hình chia cắt, dốc dứng, núi đá là chủ yếu; khí hậu mang nhiều sắc thái ôn đới, phù hợp với phát triển cây ngô. Bà con các dân tộc vùng cao núi đá, nay hay gọi là vùng Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, từ bao đời nay vẫn coi cây ngô là cây lương thực chính.

Điều kiện tự nhiên không thuận lợi, mùa khô không đủ nước cho sinh hoạt tối thiểu; chưa có giống ngô năng suất cao nên dù vất vả quanh năm mà người dân vùng cao núi đá vẫn luôn thường trực nỗi lo không đủ lương thực cho nhu cầu cuộc sống.

Nâng cao năng suất, sản lượng ngô; đảm bảo an ninh lương thực đối với các huyện vùng cao là nhiệm vụ quan trọng được các cấp lãnh đạo đảng, chính quyền trong tỉnh qua các thời kỳ tập trung nghiên cứu và tổ chức thực hiện.