Phải chăng tế bào thần kinh của chúng ta bằng thép?

>> Đại hội Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường TP. Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2025–2030 >> Hội Nước và Môi trường TP.HCM kỷ niệm 35 năm thành lập và tổ chức Đại hội lần thứ VII >> Viện Y học lao động và Công nghệ Môi trường vượt khó có doanh thu cao >> Viện Sinh thái và Môi trường tổ chức tinh gọn hoạt động hiệu quả >> Trung tâm SOS Môi trường đạt nhiều thành quả xuất sắc

Hầu hết cơ thể của bạn luôn trẻ trung và đổi mới hàng ngày. Các tế bào trên lớp trên cùng của làn da của bạn là khoảng hai tuần tuổi, và rất mau chết. Sống tương đối lâu là các tế bào hồng cầu khoảng bốn tháng tuổi. Các tế bào gan sẽ sống cho khoảng 10 đến 17 tháng tuổi trước khi được thay thế. Trên tất cả các bộ phận cơ thể, các tế bào theo vòng tuần hoàn sản xuất và tiêu huỷ. Chúng đều có ngày hết hạn.

Trong não của bạn, đó là một câu chuyện khác. Tế bào thần kinh mới được hình thành trong cả hai phần của não, chúng tham gia trong bộ nhớ và định hướng, điều khiển khứu giác, nhận diện mùi. Bên cạnh đó, các tế bào thần kinh của bạn hầu như không thay đổi cho đến hết cuộc đời. Chúng không phân chia và không tái tạo.

Nhưng các tế bào thần kinh có một tuổi thọ tối đa, giống như máu, da hoặc các tế bào gan? Vâng, rõ ràng, chúng chết khi bạn chết, nhưng nếu bạn tiếp tục kéo dài cuộc sống qua khỏi giới hạn của chúng? Đó không phải là một câu hỏi xa vời tại một thời điểm khi các tiến bộ y tế và công nghệ hứa hẹn để kéo dài tuổi thọ con người. Chúng ta không thể sống thọ trong tình trạng mà thần kinh gần như đã kiệt quệ.

Lorenzo Magrassi, một nhà giải phẫu thần kinh tại Đại học Pavia, gần đây ông đã cấy ghép tế bào thần kinh làm cho các tế bào từ phôi chuột vào não phát triển của chuột còn sống. Những tế bào trưởng thành thành tế bào thần kinh mà nhìn giống như tế bào thần kinh chuột nhưng tuổi thọ của chúng vẫn còn mới. Kết quả là những con chuột này sống sót cho đến 36 tháng, khoảng gấp đôi thời gian thông thường của một con chuột.

"Các tế bào thần kinh không có tuổi thọ cố định", ông Magrassi. "Chúng có thể tồn tại mãi mãi. Thậm chí ngay cả khi cơ thể bạn đã chết. Nếu bạn kịp thời đặt chúng trong một cơ thể sống khác, chúng vẫn tồn tại miễn là cơ thể mới thíchnghi được. Nó làm tăng hy vọng của chúng ta rằng việc kéo dài tuổi thọ sẽ không nhất thiết dẫn đến não suy giảm do thoái hóa các tế bào thần kinh."

Magrassi làm việc với phôi chuột biến đổi gen cấy vào các tế bào sản xuất một protein phát sáng màu xanh lá cây để dễ dàng theo dõi. Từ những phôi này, ông loại bỏ các tiền chất của các tế bào não, và cấy chúng vào phôi chuột. Trên các vật chủ mới, ánh sáng màu xanh lá cây của các tế bào ngoại lai đã phát tán thuận lợi.

Các tế bào được cấy ghép sống sót chiếm khoảng 1/3 trong cơ thể. Chúng  sản xuất nhiều loại tế bào não trưởng thành, bao gồm cả một vài dạng  của tế bào thần kinh và các tế bào hỗ trợ được gọi là tế bào thần kinh đệm. Các tế bào thần kinh kết nối với các tế bào khác trong cơ thể  trong khi vẫn giữ lại đúng kích thước và hình dạng tế bào gốc của chuột. Tuổi thọ những con chuột này sẽ tăng vọt.


Nghiên cứu này cần thêm thời gian mới có thể ứng dụng lên người để khắc phục các bệnh liên quan đến lão hóa đặc biệt là thần kinh của người lớn tuổi.