Kỳ nhông teo nhỏ: Lỗi do biến đổi khí hậu?

>> Thực hiện chuyển đổi xanh ở Việt Nam là chià khóa cho bảo vệ môi trường bền vững và ứng phó có hiệu quả với biến đổi khí hậu >> Lãnh đạo của VACNE giảng bài tại Hội nghị tập huấn cho cộng đồng Công giáo về bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu >> Phát hiện vỏ cây hấp thụ khí metan, có thể giúp chống biến đổi khí hậu >> Chủ đề Ngày Khí tượng Thế giới năm 2024: “Khí tượng thủy văn tiên phong ứng phó biến đổi khí hậu” >> AI: Giải pháp mới chống biến đổi khí hậu

kỳ nhông. Ảnh: EP

Một nghiên cứu mới đã kiểm tra mẫu vật kỳ nhông lấy được ở dãy núi Appalachian từ năm 1957-2007 và kỳ nhông hoang dã tại các địa điểm tương tự từ năm 2011-2012, những con kỳ nhông được nghiên cứu từ năm 1980 trở đi trung bình nhỏ hơn 8% so với kỳ nhông thập kỷ trước. Những thay đổi rõ nét nhất được thấy ở phía nam dãy núi Appalachia ở độ cao thấp - nơi mà thời tiết được ghi nhận là ấm và khô nhất.

“Đây là một trong những sự thay đổi có tần suất lớn và nhanh nhất từng được ghi nhận trong tất cả các loài động vật,” Karen R. Lips, giáo sư sinh học tại Đại học Maryland và là tác giả chính của nghiên cứu cho biết. “Chúng tôi không biết chính xác làm thế nào hay tại sao nó xảy ra, nhưng dữ liệu của chúng tôi cho thấy điều này rõ ràng có liên quan tới biến đổi khí hậu."

Nghiên cứu này được tiến hành bởi giáo sư Đại học Maryland, Richard Highton. Ông đã bắt đầu thu thập kỳ nhông ở dãy núi Appalachian vào năm 1957. Các khu vực địa chất cổ đại của rừng nhiệt đới ẩm và lịch sử tiến hóa lâu dài tạo nên một điểm nóng toàn cầu của một loạt các loài kỳ nhông. Highton đã thu thập hàng trăm ngàn loài kỳ nhông, hiện nay ông đang bảo quản tại Trung tâm dịch vụ bảo tàng của Viện Smithsonian ở Suitland, MD.

Từ mùa hè năm 2011 tới mùa xuân năm 2012, Lips và học sinh của mình đã tiến hành bắt, đánh giá và lấy mẫu ADN từ loài kỳ nhông hoang dã tại 78 địa điểm thu thập của Highton tại Maryland, Virginia, Tây Virginia, Tennessee, và Bắc Carolina. Sử dụng kỹ thuật tương đối mới để phân tích ADN từ mẫu vật bảo quản, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm trên những con kỳ nhông của Hinghton để kiểm tra bệnh dịch.

Lips nhận thấy hầu như không có bệnh nấm trong mẫu vật được bảo quản hay trong các con kỳ nhông còn sống. Nhưng khi cô so sánh kích cỡ với kỳ nhông hoang dã hiện nay, sự khác biệt được thể hiện rõ rệt.

Từ năm 1957 đến 2012, sáu loài kỳ nhông đã nhỏ hơn đáng kể, trong khi chỉ có một loài lớn hơn một chút. Tính trung bình, mỗi thế hệ nhỏ hơn so với thế hệ cha mẹ 1%.

Các nhà nghiên cứu so sánh những thay đổi trong kích cỡ cơ thể với vị trí và độ cao nơi ở của chúng cùng với nhiệt độ và lượng mưa. Họ nhận thấy loài kỳ nhông sụt giảm nhiều nhất tại các địa điểm phía nam, nơi có nhiệt độ tăng cao và lượng mưa giảm so với nghiên cứu 55 năm.

Để tìm hiểu biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến động vật ra sao, các nhà sinh vật học của Đại học Clemson Michael W. Sears sử dụng một chương trình máy tính để tạo ra một giống kỳ nhông nhân tạo, cho phép ông ước tính hoạt động hàng ngày điển hình và số lượng calo đốt cháy của kỳ nhông. Sử dụng các bản ghi thời tiết chi tiết cho các địa điểm nghiên cứu, Sears đã có thể mô phỏng các hành vi theo từng phút của từng con kỳ nhông, dựa trên điều kiện thời tiết tại các địa điểm mà chúng sống trong suốt cuộc đời. Các mô phỏng cho thấy loài kỳ nhông hiện đại cũng hoạt động tương tự tổ tiên của chúng. Nhưng để duy trì hoạt động đó, chúng phải đốt cháy năng lượng nhiều hơn 7 – 8% .

Hoạt động trao đổi chất của loài động vật máu lạnh xảy ra nhanh hơn khi nhiệt độ tăng, Sears giải thích.

Để có thêm năng lượng, kỳ nhông phải đánh đổi, Lips nói. Chúng có thể dành nhiều thời gian tìm kiếm thức ăn hoặc nghỉ ngơi trong ao mát và dành rất ít thời gian tìm kiếm bạn tình. Bước tiếp theo của nhóm nghiên cứu là so sánh các loài koạnhông đang dần nhỏ hơn với những con kỳ nhông đang dần biến mất. Nếu chúng trùng nhau, nhóm nghiên cứu sẽ tiến một bước gần hơn tới nguyên nhân tại sao loài kỳ nhông đang teo lại ở nơi đã từng là một thiên đường của chúng.